Spuitzones boomgaarden 50 meter richtafstand is achterhaald

Door

Spuitzones boomgaarden – 50 meter richtafstand is achterhaald (deel 1)spuitzones boomgaarden

Praktijk versus juridische werkelijkheid

Er gaapt nogal een gat tussen de uitvoeringspraktijk van de gemiddelde fruitteler die bespuitingen uitvoert in een productieboomgaard (appels en peren) en de juridische werkelijkheid. In de praktijk passen vrijwel alle telers al vergaande driftreducerende spuitmethoden toe, zoals driftreducerende spuitdoppen. Ook wordt er door telers meestal niet gespoten met een harde wind of wind die richting woningen waait. Dit is ook in het belang van de teler want gewasbeschermingsmiddelen, maar ook arbeid zijn duur. De spuitvloeistof blijft als het windstil is meer in het te bespuiten gebied en komt zo beter op de (fruit)bomen terecht. Tot dusverre de praktijk. (spuitzones boomgaarden)

Nu de juridische werkelijkheid. In de rechtspraak gaat men over het algemeen nog steeds uit van de maximale planologische mogelijkheden zoals die staan weergegeven in het geldende bestemmingsplan. Al zijn er enkele uitspraken die dat beginsel enigszins relativeren. In beginsel dient dus in een locatiespecifiek onderzoek te worden uitgegaan van de maximale planologische mogelijkheden van het agrarische perceel in plaats van de feitelijke situatie. Daarnaast gaat de rechtspraak nog steeds uit van een 50 meter richtafstand. Deze afstand is oorspronkelijk afkomstig uit het Streekplan 1996 van de provincie Gelderland en is anno 2019 niet meer bepaald actueel te noemen (meer dan 20 jaar oud!). Hoewel er onderbouwd kan worden afgeweken van de richtafstand is de 50 meter nog een belangrijk referentiepunt in de rechtspraak en blijkt nogal hardnekkig. De wijze van beoordeling van het Ctgb is uitgebreid te noemen en ook de driftreducerende maatregelen die worden genoemd in het Activiteitenbesluit milieubeheer zijn een grote vooruitgang. Helaas is de rechtspraak nog niet zo ver en wordt nog steeds uitgegaan van 50 meter.

Verder bestaat er bij omwonenden van landbouwgronden veel onzekerheid over de effecten van gewasbeschermingsmiddelen op hun gezondheid. Recent onderzoek van het RIVM toont aan dat er weliswaar nog kennislacunes zijn, maar dat niet onomstotelijk vaststaat dat het wonen bij landbouwgronden leidt tot nadelige gezondheidseffecten. Uiteraard is het heel belangrijk om zorgvuldig te werk te gaan om eventuele effecten te beoordelen. Het is helaas jammer dat de nuance ontbreekt. Uitzendingen als Zembla, maar ook andere media kunnen de indruk wekken dat telers maar wat aanklooien en volop gif verspreiden over hun velden. Dat is niet het geval. Er wordt uitgebreid bijgehouden wat er wat gespoten en wanneer, vaak via een app. Zoals hiervoor staat aangegeven hebben telers er helemaal geen belang bij om maar wat in het wilde weg te spuiten.

In een volgende blog (deel 2) ga ik verder in op de 50 meter afstand en waarom die achterhaald is.

Wilt u meer weten over locatiespecifieke spuitzoneringsonderzoeken? Bel de specialist op dit gebied: 010 – 268 0689 of mail.

 

Plattelandswoning en onderzoek spuitzone boomgaard

Door

Plattelandswoning en onderzoek spuitzone boomgaard – uitspraak Raad van Stateplattelandswoning

Plattelandswoning realiseren? – Onderzoek spuitzones boomgaard of boomteeltbedrijf  – Bij een omgevingsvergunning of wijziging van de bestemming voor een plattelandswoning dienen alle facetten van een goede ruimtelijke ordening te worden onderzocht. Dit wordt heel vaak vergeten. In de volksmond wordt vaak gezegd, ‘een plattelandswoning moet meer milieuoverlast velen‘. Hoewel dat op onderdelen wel zo is, kan men dat niet in het algemeen zo zeggen. Eén van de aandachtspunten: ligt de woning nabij een boomteeltbedrijf of een boomgaard? Zo ja, onderbouw dan waarom er al dan niet sprake is van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat bij de woning. Dat dient met een op locatie uitgevoerd onderzoek te gebeuren en niet vanachter een bureau.

De realisatie van een plattelandswoning kan een oplossing zijn voor een voormalige agrarische bedrijfswoning die al jaren wordt gebruikt als burgerwoning, maar erg dicht bij het agrarische bedrijf ligt waar de woning voorheen deel van uitmaakte.

De eerste uitspraak over de plattelandswoning in relatie tot spuitzones, komt aan de orde in een uitspraak van de Raad van State van 8 juni 2016, no. 201408339/2/A1. Het spuitzonerapport dat hier aan de orde komt is opgesteld door mw. mr. H.H. Harberink (De Omgevingsjurist). Ze is gespecialiseerd in spuitzones van boomgaarden en boomkwekerijen in relatie tot woningbouw. Het rapport is in beroep ‘overeind gebleven’.

In dit geval ging het om een voormalige bedrijfswoning bij een boomkwekerij. Beide onderdelen waren kadastraal gesplitst en verkocht. Beide eigenaren leefden helaas al jaren in onmin met elkaar. In eerste instantie had de gemeente de omgevingsvergunning verleend voor de planologische realisatie van de plattelandswoning. Dat ging in beroep niet goed. Vergeten was een onderbouwing aan te leveren dat er ondanks het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen sprake was van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat bij de woning. In tweede instantie is het wel gelukt, dankzij een onderbouwing van De Omgevingsjurist.

Afstand spuitzone boomkwekerij onvoldoende onderbouwd

Door

Afstand spuitzone boomkwekerij onvoldoende onderbouwd

De raad van de gemeente Waddinxveen heeft het bestemmingsplan “Ruimte voor ruimte Polder Bloemendaal” vastgesteld. Het plan beoogt sanering en herstructurering van een deel van de glastuinbouw in de polder Bloemendaal. Hiertoe voorziet het plan in woonkavels en landschapsontwikkeling.

Appellanten stellen dat het plan ten onrechte voorziet in nieuwe woningen op korte afstand van hun bedrijfsgronden. Zij achten de afstand te kort omdat zij gewasbeschermingsmiddelen gebruiken voor hun gewassen.

De Afdeling overweegt: “Uit de stukken blijkt onvoldoende op basis van welke gegevens de afstand van 10 meter in dit geval als een voldoende afstand moet worden beschouwd ter waarborging van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat ter plaatse van de voorziene woningen. Hierbij is in aanmerking genomen dat de adviesafstanden uit de VNG-brochure geen betrekking hebben op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. (…) Uit het advies van de omgevingsdienst blijkt niet van een afweging op maat ten aanzien van de aan te houden afstand tot de boomkwekerij. (…) Bovendien is in het advies uitgegaan dat het teelt in kassen betreft terwijl de boomkwekerij hoofdzakelijk open teelt betreft. Gelet hierop heeft de raad de aangehouden afstand van 10 meter onvoldoende onderbouwd.”

Uit deze uitspraak blijkt weer eens hoe belangrijk onderbouwing is.

Lees de uitspraak (ABRS 15 april 2015, no. 201407066/1/R6).

Lees meer over spuitzones van boomgaarden en/of bomenteelt.

spuitvrije zone vastleggen in bestemmingsplan

Door

Spuitvrije zone vastleggen in bestemmingsplanspuitvrije zone

In de praktijk bestaat er veel onzekerheid bij omwonenden van met name percelen met bollen- en fruitteelt over de risico’s van het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen op hun gezondheid.

Over de vraag of omwonenden van boomgaarden en bollenvelden meer kans op gezondheidsschade lopen heeft de Gezondheidsraad (GR) zich dit jaar gebogen. In het door de GR in januari 2014 uitgebrachte advies wordt aanbevolen om nader onderzoek te doen naar de blootstelling en het gezondheidsrisico voor omwonenden. Het kabinet heeft deze aanbeveling overgenomen. Het onderzoek wordt op zijn vroegst verwacht in 2015.

In de tussentijd kan er in de praktijk al veel gedaan worden om de risico’s voor omwonenden te beperken. Met het citeren van mijn artikel in Milieu & Recht (Intensief gewasbeschermingsmiddelengebruik bij open teelten. Zet de Wro in ter bescherming van omwonenden, geeft de GR ook als aanbeveling om in bestemmingsplannen spuitvrije zones en afstandseisen op te nemen. Ik raad gemeenten ten zeerste aan om dit te doen. Het is zowel in het belang van de omwonenden als voor de agrariër.

50 meter afstand is natte vingerwerk

In de praktijk en rechtspraak wordt uitgegaan van een afstand van 50 meter tussen een gevoelige functie en een agrarisch perceel met (fruit)bomenteelt. Deze vuistregel wordt bijna toegepast als een wettelijke regeling. De afstand van 50 meter is echter natte vingerwerk. De afstand hangt vooral af van het soort teelt, de giftigheid van de gewasbeschermingsmiddelen die gebruikt worden, de wijze van spuiten, de plaatselijke situatie, windhagen, het geldende bestemmingsplan, etc. Deze omstandigheden zijn overal verschillend. Om die reden is het bepalen van een geschikte en verantwoordelijke afstand en de onderbouwing ervan maatwerk. Zowel grotere als kleinere afstanden zijn mogelijk.

Waarom bufferzones in het bestemmingsplan?

Bij de voorbereiding van de meeste bestemmingsplannen voor het buitengebied wordt niet goed nagedacht over het al dan niet toestaan van specifiek fruit- of bollenteelt op agrarische percelen en het instellen van bufferzones, spuitzones of teeltvrije zones. Binnen de meeste agrarische bestemmingen zijn vrijwel alle vormen van agrarische open teelten zonder enige beperking mogelijk. Ik adviseer gemeenten om hierover na te denken bij een nieuw bestemmingsplan voor het buitengebied.

Voor zowel telers als omwonenden is het prettig dat ze naast elkaar kunnen leven zonder dat ze elkaar onnodig tot last zijn en elkaar in de haren vliegen. In onze praktijk hebben we regelmatig contact met zowel fruit- en boomtelers als met gemeenten en particulieren. Er is vaak sprake van wederzijds onbegrip. De teler wordt meestal een gebrekkige communicatie verweten en de gemeente wordt vaak tegengeworpen dat ze de woningen te dicht bij boomgaarden of andere open teelten situeren zonder enig onderzoek of maatregelen.

Afhankelijk van het soort teelt en of er sprake is van een (watertoevoerende) sloot, stelt het Activiteitenbesluit milieubeheer het hanteren van teeltvrije zones verplicht. Hoewel de doelstelling van het Activiteitenbesluit bij deze bepalingen meer ziet op de bescherming van het milieu (in dit geval het water) kan het juridisch vertalen van dergelijke bufferzones in bestemmingsplannen ertoe leiden dat er in de buurt van woningen bijv. geen (fruit)bomen meer worden gesitueerd en dat er dus in die zone ook geen chemische gewasbeschermingsmiddelen meer hoeven te worden gebruikt. Onderdeel van de afweging die bij het bestemmingsplan gemaakt dient te worden – een goede ruimtelijke ordening – is ook de volksgezondheid. Ik adviseer gemeenten om bij een nieuw bestemmingsplan voor het buitengebied dit onderdeel ook voortaan te onderzoeken en in gesprek te gaan met zowel de telers als met de omwonenden.

Meer weten over het instellen van spuitvrije zones en spuitzones in het bestemmingsplan?

Spuitzone kwekerij – Afwijken 50 meter spuitzone kwekerij is soms mogelijk

Door

Spuitzone kwekerij – of een kortere afstand dan 50 meter (standaardjurisprudentie van Afdeling) kan worden aangehouden hangt van allerlei factoren af. Een belangrijke factor is de toxiciteit van de gebruikte gewasbeschermingsmiddelen. Soms is een afstand van meer dan 50 meter noodzakelijk.spuitzone kwekerij

De ’50-meter norm’ die in de praktijk is ontstaan en die ook door de Afdeling als ‘niet onredelijk’ wordt omschreven is naar mijn mening natte-vingerwerk. Geen situatie is namelijk hetzelfde. In sommige situaties zijn ook kortere afstanden mogelijk. Belangrijk is dat de gezondheid van omwonenden niet in gevaar komt als gevolg van drift en tevens dat de agrariër niet in zijn bedrijfsvoering wordt gehinderd. Dit wordt heel vaak vergeten in de praktijk.

In een uitspraak van de Afdeling van 5 december 2012, no. 201107432/3/R3 komt een kortere afstand aan de orde. De factoren die hierbij een rol speelden:

  • een klein gedeelte van de spuitzone lag over het plangebied van het bestemmingsplan;
  • de kwekerijactiviteiten zullen naar verwachting op niet al te lange termijn beëindig worden.

Denkt u zelf dat een kortere afstand mogelijk is, maar u weet niet zeker hoe? Bel een specialist met praktijkervaring.

Lees meer over het verkorten van afstanden bij spuitzones…

 

omgevingsjurist