Geluid modelvliegtuig leidt tot stressreacties koeien?
Een niet alledaags effect van geluid komt aan de orde in een uitspraak van de Afdeling van 6 april 2022. Ja, waarom niet? Dieren kunnen net zoals mensen ook stress ervaren of schrikken van plotseling geluid. De vraag is of de gemeente dit aspect moet meewegen in het kader van een goede ruimtelijke ordening.
De gemeente heeft een omgevingsvergunning verleend voor het gebruik van een agrarisch perceel voor een modelvliegtuigclub. In een eerdere vergunning was opgenomen dat de vlieghoogte tenminste 20 meter moet bedragen. Deze voorwaarde is nu niet opgenomen. Een rundveehouder is hier minder blij mee en geeft aan dat zijn zoogkoeien stress kunnen ondervinden van het geluid van de modelvliegtuigen.
Volgens het college en de vliegclub wijzen verschillende onderzoeken en verklaringen uit dat koeien geen stress ondervinden van overvliegende modelvliegtuigen. Het college vult hierbij aan dat het eerder gestelde voorschrift alleen was opgenomen vanwege de bezwaren van appellant en niet vanuit het aspect een goede ruimtelijke ordening. Volgens hen kunnen de eerder gemaakte rapporten opnieuw worden gebruikt. De situatie is volgens hen niet gewijzigd. Uit diverse verklaringen van onder meer een dierenarts komt naar voeren dat koeien geen stress ondervinden van modelvliegtuigen op voornoemde hoogte. Ze reageerden ook nauwelijks op het opstijgen en vliegen van de modelvliegtuigen. Verder zijn er volgens de Afdeling geen algemeen aanvaarde wetenschappelijke inzichten naar voren gebracht op grond waarvan moet worden aangenomen dat vliegen met modelvliegtuigen leidt tot dusdanige schrikreacties en stress bij koeien (…) dat het stellen van een hoogtevoorschrift niet achterwege had mogen blijven. Lees meer in r.o. 4.3 van voornoemde uitspraak.
In dit specifieke geval was het volgens de Afdeling niet nodig een dergelijk voorschrift op te nemen. Toch lijkt me wel dat een gemeente bij een planologisch besluit bij afwijking van het geldende bestemmingsplan dient af te wegen of dergelijk geluid een onevenredige schrikreactie oproept bij dieren. De gronden hebben immers een agrarische bestemming en landbouwdieren moeten hier rustig kunnen grazen of verblijven. Ik zou gemeenten willen adviseren bij een dergelijke casus het aspect wel mee te wegen in het kader van een goede ruimtelijke ordening.