Gebruik gewasbeschermingsmiddelen niet regelen via overeenkomst

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen regelen? In de praktijk gebeurt het regelmatig dat vanwege de nabije ligging van woningen bij boomgaarden of boomkwekerij via overeenkomsten het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen wordt geregeld tussen bewoners en boomkweker of fruitteler. Gemeenten vinden dit vaak prima. Op zich is daar niets mis mee. Het is immers prettig als partijen er onderling uitkomen. Dit scheelt conflicten en beroepsprocedures. Kortom: prima voor de onderlinge verstandhouding en prettig dat het zo kan worden opgelost.

De wereld van bestemmingsplannen is echter een andere werkelijkheid. Het bestemmingsplan regelt het gebruik van gronden en bouwwerken. Als het bestemmingsplan echter het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen toelaat – in vrijwel alle bestemmingsplannen is dat het geval – kan de betreffende agrariër gewoon doorgaan met onbeperkt gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Hierbij laat ik het Activiteitenbesluit milieubeheer even buiten beschouwing. In onderstaande uitspraak komt iets dergelijks aan de orde.

Tussen de gemeente, NFO en LTO is een convenant gesloten: ‘convenant driftreductie – beperken van hinder door spuitdrift in bestaande boomgaarden’. Hierin is overeengekomen dat alle huidige boomgaarden, dus ook die zonder vergunning, als bestaande boomgaarden worden gezien. De Afdeling overweegt als volgt:

“Een overeenkomst kan niet leiden tot een verplichting van de raad aan gronden een bestemming te geven die de raad niet in overeenstemming met een goede ruimelijke ordening acht. Het uiteindelijke besluit over de vaststelling van het bestemmingsplan kan mede afhankelijk van alle in de loop van de procedure naar voren gebrachte feiten en belangen, waaronder ook de belangen van derden, anders uitvallen dan bij het sluiten van de overeenkomst is ingeschat. Zodanige overeenkomst is wel een omstandigheid die de raad bij de vaststelling van zijn plan in zijn overwegingen dient te betrekken. Daargelaten dat het tussen NFO en LTO en het gemeentebestuur gesloten convenant geen overeenkomst tussen appellant en de raad betreft bestaat geen aanleiding voor het oordeel dat de raad in dit geval doorslaggevend gewicht aan het convenant had moeten toekennen.”

Zie uitspraak ABRS 21 juni 2017, no. 20150769/3/R2

Betekent deze uitspraak nu dat afspraken die zijn gemaakt over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en diverse partijen nu altijd moeten worden vertaald naar een bestemmingsplan? Nee, niet altijd. Het is vooral van belang om in te schatten of er bijv. tegen een ontwerpbestemmingsplan zienswijzen worden ingediend. Met andere woorden: kom je in een juridische procedure terecht. Wordt dit verwacht dan is het beter om het wel te regelen in het bestemmingsplan. Zo niet, dan kan een overeenkomst voldoende zijn. Laten we niet alles juridisch dichttimmeren!

Voor vragen over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en bestemmingsplan: